Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΣΤΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ;

Αντώνης Κάλφας

ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ
ΑΘΩΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΑΠΑΔΑΚΗ ΤΗΣ ΔΙΚΗΣ ΤΩΝ ΕΞ
ΚΑΙ ΤΗ ΣΠΙΛΩΣΗ ΤΗΣ ΜΝΗΜΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
«Επιτέλους δικαίωση! Μετά από 88 χρόνια ο Άρειος Πάγος αθωώνει τους έξι εκτελεσθέντες στο Γουδί! Σήμερα είναι μια λαμπρή ημέρα για την Ελληνική Δικαιοσύνη και για την Ελληνική κοινωνία γενικότερα. Μετά από 88 χρόνια από την παρωδία δίκης και την βάρβαρη εκτέλεση - δολοφονία των “έξι’’ από τους πολιτικούς και στρατιωτικούς τους αντιπάλους, απεδόθη επιτέλους η Δικαιοσύνη και αποκαταστάθηκε η Αλήθεια…», κραυγάζουν πανηγυρίζοντας ακροδεξιές ιστοσελίδες που ασχολούνται με «θέματα ιστορίας». Όταν ο Νίκος Κρανιωτάκης, φιλομοναρχικός εκδότης του Πρωινού Τύπου, θα απαιτήσει το 1933, στην εφημερίδα του, να επιβληθεί στους πρόσφυγες να φορέσουν κίτρινα περιβραχιόνια για να τους διακρίνουν και να τους αποφεύγουν οι Έλληνες!
Όταν ο Γεώργιος Βλάχος στην εφημερίδα «Καθημερινή», ο οποίος ακόμη και το 1928 αποκαλεί τους πρόσφυγες «προσφυγική αγέλη», αρνούμενος να συμπεριληφθούν στα ψηφοδέλτια των τότε εκλογών παρά μόνον όταν «αποκτήσουν συνείδησιν πολιτικήν και θέλησιν πολιτών ελευθέρων -πράγμα το οποίον δεν θα συμβή ποτέ- τότε θα δικαιούνται να θεωρούνται μεταξύ ημών, όχι μόνον ως εκλογείς αλλά και ως εκλέξιμοι».
Πώς είδαν τη δίκη τα ποντιακά σωματεία; «Η προσπάθεια αθώωσης των πρωταιτίων, που εξαιτίας της πολιτικής τους το ελληνικό έθνος υπέστη τη μεγαλύτερη καταστροφή στην ιστορία του, θεωρείται από εμάς ιταμή πρόκληση και απαράδεκτη σπίλωση της μνήμης των εκατοντάδων χιλιάδων νεκρών μας από τον τούρκικο εθνικισμό», θα πει μεταξύ άλλων ο Σύνδεσμος Ποντιακών Σωματείων Ν. Ελλάδος και Νήσων. «Το έγκλημα των πρωταιτίων της Μικρασιατικής Καταστροφής, επισφραγίστηκε με ένα νέο νομικό έγκλημα και μάλιστα διαρκές…» θα πει η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων. Ο δε Σύνδεσμος Ποντιακών Σωματείων Θεσσαλονίκης θα σχολιάσει το αίτημα των απογόνων του Πρωτοπαπαδάκη για αναψηλάφηση της δίκης των Εξ ως εξής: «Σίγουρα το ίδιο αισθάνονται και οι απόγονοι του Τσολάκογλου και των λοιπών δοσιλόγων της κατοχής που καταδικάστηκαν, καθώς και των χουντικών…». Η δε Πανελλήνια Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων θα δηλώσει παράσταση πολιτικής αγωγής η οποία όμως θα απορριφθεί.
Την ώρα που η Ελλάδα καταρρέει, ο Άρειος Πάγος, 88 χρόνια μετά, σε μια απίστευτη εκδήλωση κυνικότητας και αμοραλισμού αποδέχεται τις μεθοδεύσεις κάποιων ανήθικων κύκλων που αναθεωρούν την ιστορία και προχωρά στην αθώωση των μεγαλύτερων εγκληματιών και πραγματικών εθνοπροδοτών που ανέδειξε αυτός ο τόπος: τους ηγέτες τους Λαϊκού Κόμματος και της «εθνικόφρονος» παράταξης, που διαχειρίστηκαν την μικρασιατική πρόκληση από το Νοέμβριο του 1920 έως τον Αύγουστο του 1922.
Εκατοντάδες σωματεία και ενώσεις εξέδωσαν ψηφίσματα υπέρ της καταδίκης των πρωταιτίων της Μικρασιατικής Καταστροφής τις ημέρες ακριβώς που ελάμβανε χώρα. Το τμήμα Θεσσαλονίκης του ΣΕΚΕ θα ζητήσει την εσχάτη των ποινών από Λαϊκό Δικαστήριο (Ριζοσπάστης 18/10/1922). Η Διεθνής Καπνεργατική Ένωση Θεσσαλονίκης απαιτεί Λαϊκό Δικαστήριο και καταδίκη των υπευθύνων της καταστροφής «δια την εσωτερικήν και εξωτερικήν αντίθετον προς τας θελήσεις και συμφέροντα του Ελληνικού λαού πολιτικήν αυτών και ως μόνους υπεύθυνους των καταδιώξεων της εργατικής τάξεως και ως ενόχους της τραγωδίας των Μικρασιατικών πληθυσμών» (Ριζοσπάστης 17-10-1922)
Η καθηγήτρια Ιστορίας Χριστίνα Κουλούρη σημειώνει: «Εξάλλου, η απόφαση δεν θα έχει νομικό αλλά σαφώς πολιτικό περιεχόμενο, όπως ξεκάθαρα έχει φανεί από τις έντονες διαμαρτυρίες των προσφυγικών οργανώσεων, που θεωρούν ότι αναψηλάφηση της Δίκης των Εξι προσβάλλει τη μνήμη τους και αναβιώνει το Διχασμό. Η επανάληψη της Δίκης των Εξι ξαναφέρνει λοιπόν στο προσκήνιο τη σύγκρουση Ελλαδιτών και προσφύγων, μια σύγκρουση που έχει καθορίσει την προσφυγική μνήμη, καθώς και το αίσθημα αποκλεισμού της προσφυγικής μνήμης από την επίσημη ιστορία. Αφετέρου, η επανάληψη μιας δίκης θέτει το εύλογο ερώτημα γιατί δεν έχει συμβεί κάτι ανάλογο με τόσες άλλες δίκες για “προδοσία” βάσει πολιτικών φρονημάτων στη μετεμφυλιακή Ελλάδα. Αλλά χρειάζεται άραγε ο Νίκος Μπελογιάννης, που οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα το 1952, μια νέα δικαστική απόφαση που να τον αθωώνει; Εξαρτάται από ένα δικαστήριο η ετυμηγορία της Ιστορίας;». (οι πληροφορίες από άρθρο τού Στέλιου Π. Θεοδωρίδη στην εφ. Δρόμος)
Συμπερασματικά: η αναθεώρηση της ιστορίας είναι μια καινοφανής διαδικασία η οποία ξεκίνησε εδώ και λίγα χρόνια και στη χώρα μας. Στόχος της είναι η επιλεκτική και ανιστόρητη καταγγελία είτε της βενιζελικής πλευράς (περίπτωση της δίκης των εξ) αλλά και η μετατροπή των πολιτικών και κοινωνικών επιλογών κυρίως της αριστεράς σε προσπάθεια τιμωρίας και πειθάρχησης (τέτοιες είναι οι αιτιάσεις, λίγων ευτυχώς, αναθεωρητών της ιστορίας, συντηρητικών πανεπιστημιακών γύρω από την πάλη του ΕΑΜ και του ΚΚΕ στην περίοδο της κατοχής). Η προσπάθεια να αποδοθεί δόλος και να μειωθεί το πολιτικό και κοινωνικό μήνυμα της αριστερής ιδεολογίας οδηγεί τους οπαδούς αυτών των αντιλήψεων σε μία αντίληψη της πάλης και της δημόσιας αντιπαράθεσης ως απλού πεδίου νομικών παραβάσεων/πράξεων οι οποίες καταγγέλλονται ως κακουργηματικές ή άδικες.
Βεβαίως και η ιστορία ξαναγράφεται, βεβαίως και οι ιστορικοί ξανακοιτούν τα αρχεία, τροποποιούν αντιλήψεις και κρίνουν ανάλογα με τα πεδία των ενδιαφερόντων τους. Αυτό εξάλλου κάνει κάθε σοβαρός ιστορικός. Είναι όμως δυνατό να βρει κανείς το ιστορικό του δίκιο στα Δικαστήρια; Είναι δυνατόν να ξαναδιαβάσουμε την ιστορία μέσα από τις αποφάσεις κάποιων δικαστηρίων; Μια παρόμοια αντίληψη ακυρώνει την ιστορική έρευνα, μετατρέπει την ανοιχτή επί των ιδεών αντιπαράθεση σε κατηγορητήριο και οδηγεί σε παράλογες αλλοιώσεις. Για το θέσω αλλιώς: είτε πρόκειται για τον Σωκράτη, τον Κολοκοτρώνη είτε για τον Νίκο Μπελογιάννη η ιστορική κρίση είναι γνωστή. Μια νομική απόφαση των δικαστηρίων δεν θα είχε να προσθέσει απολύτως τίποτα. «Ναι, να ξαναγράφουμε την Ιστορία μας αλλά όχι στα δικαστήρια». (Βασίλης Κρεμμυδάς, εφ. Τα Νέα).