Περί φιλοσοφίας και θρησκειών

Του Αντώνη Νταγλιούδη
Μεσούσης της οικονομικής κρίσης ( ή μήπως μόλις άρχισε;) ας ξεχαστούμε λίγο μιλώντας περί φιλοσοφίας. Κι ενώ κάποιοι προσεύχονται «να μας φωτίσει ο Θεός να ξεπεράσουμε τα προβλήματα» ας θέσουμε το απλό ερώτημα της γέννησης του σύμπαντος και της εξέλιξής του. Η απάντησή του είναι ξεκάθαρη επιστημονικά: Όλα ξεκίνησαν σε μια μεγάλη έκρηξη που διήρκησε απειροελάχιστο χρόνο, πριν περίπου 13 δισεκατομμύρια χρόνια. Άρχισαν να δημιουργούνται άστρα, γαλαξίες και πλανήτες και κάπου πριν 5-6 δισεκατομμύρια χρόνια γεννήθηκε με συγκεκριμένες συγκυρίες και αλληλοεπιδράσεις της ύλης το ηλιακό μας σύστημα και η γη. Ως αποτέλεσμα απόλυτης εξηγήσιμης επιστημονικά εξέλιξης φυσικών φαινομένων ήταν η εμφάνιση ζωής και ανθρώπων. Από εκεί και πέρα παλαιοντολογία και ιστορία μας διηγούνται το πώς φτάσαμε στα σημερινά μας χάλια.
Στην αρχή της ανθρώπινης ιστορίας και μέχρι πριν καμιά εκατό – διακόσια χρόνια δεν υπήρχαν οι γνώσεις για την εξήγηση φυσικών φαινομένων (βροχές, σεισμοί, πλημμύρες κ.λπ.). Ο άνθρωπος τότε τα απέδιδε σε υπερφυσικά όντα, Θεούς, ημίθεους κ.λπ. Μετά όμως εξηγήθηκαν όλα και έτσι σήμερα ούτε ο Δίας πετάει τις αστραπές του, ούτε χρειαζόμαστε δεήσεις και προσευχές για να βρέξει.
Εξηγήθηκαν λοιπόν τα πάντα. Πουθενά δεν παρεμβλήθηκε ή ενεργεί σήμερα κάποια «ανώτερη δύναμη». Αν κάπου μπορεί να γίνει σοβαρή σχετική ερώτηση, αυτή αφορά τις αιτίες, το γιατί, της μεγάλης έκρηξης. Όμως κι αυτό, το πείραμα του CERN και η σύγχρονη επιστημονική έρευνα, το απαντάει ολοένα και πειστικότερα.
Η βάση λοιπόν των σύγχρονων θρησκειών που αφορά την δημιουργία και την εξέλιξη του κόσμου δεν υπάρχει. Ανώτερη δύναμη δεν υφίσταται. Αν κάποιος ισχυρίζεται το αντίθετο ή δεν συζητά σοβαρά ή αν το κάνει, τότε ασφαλώς και αντιλαμβάνεται εύκολα το αδιέξοδο μιας τέτοιας άποψης σε μια λογική και στοιχειωδώς επιστημονική επιχειρηματολογία.
Εκείνο λοιπόν που εντυπωσιάζει είναι η περίεργη συμπεριφορά των πολιτικών όλου του κόσμου και της Ελλάδας βεβαίως. Σχεδόν άπαντες εκφράζουν πίστη σε Θεούς και Δημιουργούς, εκκλησιάζονται με ευσέβεια, ανάβουν κεριά και λαμπάδες και διατηρούν αδελφικές σχέσεις με τους αρχηγούς των θρησκειών και τους εκπροσώπους των Θεών στη γη.
Βεβαίως ο καθένας είναι ελεύθερος να πιστεύει ότι θέλει και οι θρησκείες πρέπει να εκφράζονται επίσης ελεύθερα και να πραγματοποιούν τις λατρευτικές τους εκδηλώσεις, αλλά το ερώτημα είναι απλό και παραμένει: Όταν κάποιοι έχουν την ευθύνη για αποφάσεις που επηρεάζουν την κοινωνία, γίνεται να μην κατανοούν τις κοινωνικές αλλά και τις φυσικές εξελίξεις; Είναι άραγε έλλειψη κατάρτισης ή άρνηση σκέψης;
Υπάρχει όμως μια απλή εξήγηση. Οι κλασσικοί ξεπερασμένοι πολιτικοί μας δεν ασχολούνται με επιστημονικές αλήθειες. Ενδιαφέρονται κατά βάσιν για την επανεκλογή τους και σ’ αυτά τα πλαίσια οι καλές σχέσεις με τις θρησκείες τους φέρνουν ψήφους. Είναι δευτερεύον ζήτημα το αν τους λείπει η επιστημονική σκέψη ή αν φέρονται υποκριτικά. Σ’ αυτόν τον τομέα (και σ’ αυτόν δηλαδή) δείχνουν το έλλειμμα σοβαρότητας που τους διακρίνει. Κι αυτό το έλλειμμα δυστυχώς είναι γενικότερο και χαρακτηρίζει την ανεπάρκεια της σύγχρονης πολιτικής. Ανεπάρκεια που αφήνει τα αποτελέσματα της παντού. Στα κοινωνικά, στα οικονομικά, στα οικολογικά και στα γενικότερα μας χάλια. 17 – 03 – 2010