ΓΙΑ ΤΟ "ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ" ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Πρώτα ο πολίτης
Του ΘΑΝΑΣΗ ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΥ
ΕΙΝΑΙ ΜΥΘΟΣ η εφαρμογή του γερμανικού εκλογικού συστήματος, που αποτελεί (δήθεν) προεκλογική δέσμευση του ΠΑΣΟΚ, ανατρεπόμενη, πάντως, από τη θεωρία της προσαρμογής στα ελληνικά δεδομένα.
Το γερμανικό σύστημα καταλήγει σε αναλογικό αποτέλεσμα. Στην Ελλάδα πριμοδοτείται πλειοψηφικά το πρώτο κόμμα. Για τη διασφάλιση της αυτοδυναμίας, που στη Γερμανία δεν υπήρξε ποτέ. Εγκαταλείπεται επίσης, όπως φαίνεται, η διπλή ψήφος που δίνει το γερμανικό σύστημα για τον κάθε εκλογέα: μία για τη μονοεδρική, μία για την περιφέρεια. Η νόθευση του γερμανικού συστήματος είναι τόση, ώστε είναι παραπλανητικό να μιλάμε γι' αυτό. Και ντροπή.
ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ να διαπιστώσουμε το βασικό πρόβλημα της ελληνικής εκλογικής νομοθεσίας και της αχαλίνωτης φαντασίας μας. Τα εκλογικά συστήματα στην Ελλάδα, όσα εφαρμόστηκαν, ψηφίστηκαν ή σχεδιάζονται (με την εξαίρεση της απλής αναλογικής του 1989), έχουν ένα χαρακτηριστικό: περιφρονούν τον ψηφοφόρο στην περιφέρεια. Αλλους ψηφίζει και άλλοι εκλέγονται. Η ενισχυμένη δυσαναλογική (με τα όρια ή την αλχημεία στη δεύτερη κατανομή στις μείζονες περιφέρειες), όπως και το ισχύον σύστημα Σκανδαλίδη και το ψηφισμένο Παυλόπουλου, με την πλειοψηφική πριμοδότηση στο πρώτο κόμμα και το βαλς των εδρών με βάση την επικράτεια υπέρ των μικρών κομμάτων, αγνοούν τις κομματικές προτιμήσεις των εκλογέων ανά εκλογική περιφέρεια.
ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑΠΛΑΝΗΤΙΚΗ η ρητορεία των κομμάτων εξουσίας, που με τα συστήματά τους επιδιώκουν έναν ανέφικτο συνδυασμό αυτοδυναμίας -λέγεται «κυβερνητική σταθερότητα»- και αναλογικότητας (η συνήθης φράση είναι «τροποποίηση επί το αναλογικώτερον»). Η δοτή αυτοδυναμία με πλειοψηφική πριμοδότηση του πρώτου κόμματος και η πλαστή αναλογικότητα δίνοντας δώρο με βάση την επικράτεια μερικών εδρών στα μικρότερα κόμματα εις βάρος του δεύτερου, είναι προσβλητική για τους πολίτες, που καλούνται να εκλέξουν τους βουλευτές της περιφέρειάς τους.
Η ΔΟΤΗ αυτοδυναμία εξυπηρετεί τον δικομματισμό και την εναλλαγή των δύο μεγάλων κομμάτων στην εξουσία. Το δώρο της αναλογικότητας στα μικρά κόμματα είναι άδωρο, όταν αποκλείεται η συμμετοχή τους στην εξουσία. Φαίνεται, μάλιστα, σαν να αρκούνται και αυτά σε μερικές έδρες. Τσιμπάνε το δόλωμα. Φωνάζουν για απλή αναλογική, αλλά αρνούνται κάθε συνεργασία...
ΜΕ ΣΕΒΑΣΜΟ στον πολίτη που ψηφίζει, είναι εφικτό και απλή αναλογική να εφαρμόζεται και αυτοδυναμία να κερδίζεται. Με ψήφους. Οχι με τον νόμο. Πώς; Είναι πιο απλό από όσο φαίνεται. Μεσαίες περιφέρειες, με ελάχιστες μεγαλύτερες, και εξάντληση των εδρών στις ίδιες με το σύστημα του μεγαλύτερου μέσου όρου (ή το σύστημα D' Hondt που είναι ισοδύναμα). Δημοσιεύουμε στη σελίδα 13 το άρθρο του ειδικού εκλογολόγου Πάνου Σταθόπουλου, που αναλύει το σύστημα αυτό.
ΚΑΝΕΝΑ ΕΚΛΟΓΙΚΟ σύστημα δεν είναι τέλειο. Η αυτοδυναμία, σ' ένα τίμιο σύστημα απλής αναλογικής, δεν είναι ποτέ δοτή. Μπορεί, όμως, να κερδίζεται. Με τα ελληνικά δεδομένα, θα κερδίζεται εύκολα. Αν δεν επιτευχθεί, όποτε δεν επιτευχθεί, θα χρειάζεται συνεργασία. Τα άλλα, τα αναλογικότερα, είναι εκ του πονηρού. Ενδέχεται, επίσης, να μειωθεί κάπως η κοινοβουλευτική δύναμη των μικρότερων κομμάτων. Το ζητούμενο, όμως, δεν είναι τα κόμματα. Είναι οι ψηφοφόροι. Οι πολίτες. Για να μην αισθάνονται ξένοι προς ένα σύστημα που δεν καταλαβαίνουν. Για να μην ψηφίζουν άλλους και άλλοι να εκλέγονται. Για να μην είναι ουτοπία το δίκαιο σύστημα της απλής αναλογικής.
Από την Κ.Ε. 10/1/2010